Ακατανόητη και θαυμαστή είναι η ζωή στη φύση και πιο θαυμαστή γίνεται με την επέμβαση της επιστήμης και την καλυτέρευση της ζωής. Συνεχώς ανεβαίνει το προσδόκιμο επιβίωσης κι έχει ξεπεράσει στη χώρα μας, στους άνδρες τα εβδομήντα πέντε και στις γυναίκες τα ογδόντα.

Κατά καιρούς μαθαίνουμε πως σε μερικά μέρη της Γης, κάποια άτομα καταφέρνουν να ξεπεράσουν τα εκατό χρόνια ζωής, να γίνουν υπεραιωνόβιοι, όπως λέγονται. Το φαινόμενο γίνεται αξιοπρόσεχτο και προκαλεί την περιέργεια και την επιθυμία να μάθουμε, ποιοι είναι οι παράγοντες που το προκαλούν. Έτσι, αφού επισημανθεί ο τόπος που παρατηρήθηκε, αρχίζουν οι υποθέσεις για τις συνήθειες ζωής των ατόμων αυτών, τι τρώνε, τι πίνουν, πόσο κοιμούνται, πόσο κινούνται και άλλα πολλά, από τα οποία συνήθως δεν βγαίνει λογικό συμπέρασμα. Το μόνο σίγουρο είναι πως στην Ικαρία π.χ. η πυκνότητα των υπερηλίκων στον πληθυσμό του νησιού φαίνεται να είναι μεγαλύτερη.

Στο χωριό μας γκρινιάζουμε ή παραπονούμαστε (σε ποιόν άραγε;) πως στα τελευταία χρόνια έφυγαν απ’ τη ζωή πολλοί νέοι άνθρωποι, πριν την ώρα τους, κι είναι αλήθεια. Την ίδια στιγμή ένα πλήθος συμπατριωτών μας πλησίασαν τα εκατό και μερικοί τα ξεπέρασαν. Η ζωή δεν μπορεί να μοιραστεί ακριβοδίκαια: ίσως και να ήταν ανιαρό. Ο άνθρωπος οφείλει να παλεύει γι’ αυτήν, να αντιμετωπίζει στωικά την απώλεια και να θαυμάζει την μακροζωία, όταν συνοδεύεται με σωματική και πνευματική υγεία.

Την κυρία Μυρσίνη Χιωτέλλη, κόρη του Παν. Σάββα, σύζυγο του Γαβριήλ Χιωτέλλη, τη θυμάμαι πάντα καλοσυνάτη μάνα, αγαπητή γειτόνισσα, σεβαστή δέσποινα, όταν στα παιδικά μου χρόνια πήγαινα σπίτι της με το γιο της που κάναμε παρέα. Ο ήρεμος χαρακτήρας της πάντα εντυπωσίαζε. Τις παιδικές μας διαβολιές μόνο με χαμόγελο τις αντιμετώπιζε. Μήπως είναι αυτός ο λόγος που πριν λίγες μέρες γιόρτασε τα εκατοστά τρίτα γενέθλιά της;

Γεννήθηκε επί Τουρκοκρατίας, το 1910, και γνώρισε όλες τις ευλογημένες και καταραμένες ιστορικές περιπέτειες της χώρας μας στον τελευταίο αιώνα. Μέχρι πέρυσι είχε πλήρη διαύγεια πνευματική και χαιρόταν τους απογόνους της, τα καταξιωμένα παιδιά κι εγγόνια της. Μια τέτοια μακροημέρευση είναι, αλήθεια, ζηλευτή.

Συνομήλικη και συμμαθήτρια της κυρίας Μυρσίνης είναι και η Αγγέλα Ζούρου- Παλαιολόγου που διάγει κι αυτή το εκατοστό τρίτο έτος της υπεραιωνόβιας ζωής της. Γεννήθηκε το 1910 και είναι μια χαρά με «το μυαλό στον τόπο», όπως λέμε τη στερεότυπη φράση στο χωριό μας , για να εκφράσουμε το θαυμασμό μας. Τι να της ευχηθούμε, να τα χιλιάσει; Γιατί εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα με την ευχή. Πώς να πεις να τα εκατοστήσεις;

Ήταν στα ενενήντα οχτώ του χρόνια ο μπάρμπα Σταμάτης, όταν τον συνάντησα στο δρόμο για το καφενείο. Κάναμε κουβέντα, γιατί είχε πλήρη διαύγεια και θυμόταν ακόμα πως του χρωστούσα μια δραχμή από ψώνια στο μπακάλικό του στη Σκάλα.

Εκεί μέσα έζησε ογδόντα οκτώ ολόκληρα χρόνια. Μπήκε βοηθός δέκα χρόνων και το παράτησε ουσιαστικά στα ενενήντα οχτώ. Έκανα την ηλιθιότητα να του ευχηθώ με τη στερεότυπη φράση: «Να τα εκατοστήσεις, μπάρμπα Σταμάτη». Και πήρα την πληρωμένη απάντηση: «Γιατί βρε μουρό μ’απ’ τα δ’κά σ’ θα πάρου;». Είχε περάσει ο Σταμάτης Στατέλλης τα εκατό, όταν μας άφησε. Και αποχαιρέτησε όρθιος και υπερήφανος τον κόσμο τούτον, με πλήρη την πνευματική διαύγεια ως την τελευταία στιγμή.

Θυμάμαι κι άλλους που συμπλήρωσαν τον αιώνα και τον πέρασαν. Ο γέρο Κατσάνης μάς εντυπωσίαζε όταν τον βλέπαμε να διαβάζει την εφημερίδα του δίχως γυαλιά. Λέγανε τότε πως οι γέροι που πλησιάζουν τα εκατό, ξαναβρίσκουν το φως τους. Δεν ξέρω αν αυτό αληθεύει [ΣΣ. ΝΑΙ ΑΛΗΘΕΥΕΙ], το ότι όμως ο αιωνόβιος γέρος διάβαζε χωρίς γυαλιά, είναι αλήθεια: το είδα με τα μάτια μου!

Δεν είναι πολλά τα χρόνια που πέρασαν από τότε που ήλθε στο χωριό μας ο Τούρκος δήμαρχος της Περγάμου, να επισκεφτεί τον τόπο που γεννήθηκε ο πατέρας του, και ζήτησε και βρήκε τον πατρικό του φίλο, τον γέρο Γόμο, που ζούσε τότε ακόμα και θυμόταν τον Τούρκο φίλο του. Πήγε τον Δήμαρχο και του έδειξε τον τόπο που ήταν το πατρικό του σπίτι στη Γρίπα. Τέτοιο καθαρό μυαλό στα βαθιά του γεράματα!

Χριστιανά τα τέλη της ζωής, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά… εύχεται ο παπάς στη θεία λειτουργία. Μια τέτοια ζωή αξίζει κι είναι αρκετοί στο χωριό μας οι τυχεροί. Ποιο είναι άραγε το μυστικό τους; Κι αν το μάθουμε, είναι εύκολο να το ακολουθήσουμε στους χρόνους των συνθηκών Αποκάλυψης που διάγουμε;